بررسی علت احساس گرسنگی و درمان آن‌ (بخش دوم)

داروهای ضد افسردگی، استروئیدها، قرص‌های ضد بارداری، داروهای ضد تشنج و ضد میگرن ممکن است باعث افزایش اشتها شوند.
 

شاید اکنون اسموتی‌ها و نوشیدنی‌ها از دست ما حسابی عصبانی شوند، ولی اگر به جای خوردن غذا عادت به نوشیدن مواد مغذی دارید و تقریبا فورا بعد از آن احساس گرسنگی می‌کنید، دلیل محکمی برای آن وجود دارد: بدن‌تان با کالری‌های مایع مانند کالری‌های جامد رفتار نمی‌کند. در واقع، مطالعات منتشر شده در نشریه‌ی مجله‌ی آمریکایی تغذیه‌ی بالینی نشان داده‌اند انرژی به دست آمده از مایعات نسبت به کالری‌های ناشی از غذاهای جامد کم‌تر قابلیت رفع‌کنندگی گرسنگی دارند، بنابراین برای سیر شدن باید مایعات بسیار زیادی بنوشیم.

متخصصان گمان می‌کنند عمل فیزیکی جویدن واکنش سیری فیزیولوژیکی را افزایش می‌دهد – مطالعه‌ای که اخیرا در نشریه‌ی کیفیت و اولویت غذایی منتشر شده است پیام‌های سیر شدن را با این حقیقت مرتبط می‌داند که شنیدن صدای خوردن می‌تواند به عنوان راهی برای آگاهی از خوردن غذا تلقی شود – یا این‌که غذای کامل آهسته‌تر از مایعات گوارش می‌شود؛ فرایندی که به نام تخلیه‌ی معده مشهور است، که باعث می‌شود معده‌تان واقعا به مدت طولانی‌تری احساس سیری کند.
 

همه‌ی ما یقینا اسموتی‌ها و نوشیدنی‌ها را دوست داریم، ولی اگر همیشه خودتان را قربانی گرسنگی‌های دائمی می‌بینید، بهتر است به غذاهای ترکیبی روی بیاورید. یا این‌که از توصیه‌های مربوط به یافته‌های اخیر پیروی کنید: طبق نتایج پژوهشی که نتایج‌ آن در نشریه‌ی مجله‌ی آمریکایی تغذیه‌ی بالینی منتشر شده است، غلیظ کردن اسموتی صرف‌نظر از میزان کالری موجود در آن، باعث سیرتر شدن افراد می‌شود. بنابراین با افزودن مقداری شیر بادام به ماست یونانی و آب، نوشیدنی‌های ترکیبی‌تان را غلیظ‌تر کنید.
 

صرفا همین‌ که وزن زیادی داشته باشید کافی است که گرسنگی بتواند بر شما فائق بیاید و برای‌تان غیر قابل کنترل شود – حتی اگر به اندازه‌ی کافی غذا خورده باشید. پژوهش جدیدی از جانب گروه چند رشته‌ای مرکز پزشکی یو تی ساوت‌وسترن دریافت، زنانِ به شدت چاق، بر خلاف همتایان لاغر خود، به تصاویر خوراکی‌ها واکنش مثبت نشان می‌دهند، حتی اگر به اندازه‌ی کافی غذا خورده باشند و از لحاظ فیزیکی گرسنه نباشند.

پژوهشگران با استفاده از ام‌آرآی کشف کردند مغز زنان بسیار چاق حتی بعد از مصرف مواد غذایی و گزارش احساس سیری هم‌چنان درباره‌ی خوردن غذا هیجان دارد. این یافته‌ها که در نشریه‌ی اوبیستی منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند برخی آدم‌هایی که به شدت چاق هستند علی‌رغم این‌که احساس گرسنگی نمی‌کنند، دارای هوس و تمایل اساسی برای خوردن هستند.
 

ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است! کاهش ناگهانی کالری فقط به وخیم‌تر شدن حس گرسنگی‌تان منجر می‌شود، زیرا این کار بدن‌تان را در حالت بقای ناشی از کمبود مواد ضروری قرار می‌دهد و هم‌زمان با کاهش متابولیسم باعث افزایش ترشح هورمون‌های گرسنگی می‌شود.

 

شاید این بشقاب‌ها را به عنوان کادوی عروسی‌تان دریافت کرده باشید، ولی باید از خیر این بشقاب‌هایی بگذرید که چیزی کم از دیس ندارند. وقتی در بشقاب بزرگ غذا می‌کشید، سهم غذایی‌تان کم‌تر از حد معمول به نظر می‌رسد و مغزتان فکر می‌کند به اندازه‌ی کافی غذا نخورده‌اید. در مقابل، بشقاب‌های کوچک‌تر باعث می‌شوند سهم غذایی‌تان در یک وعده، بسیار قابل توجه به نظر برسد و مغزتان فکر کند بیش‌تر از حد نیاز واقعی‌تان کالری وارد بدن‌تان می‌کنید.

در واقع، مطالعه‌ای که نتایج آن در نشریه‌ی بین‌المللی چاقی منتشر شد، نشان داد بعد از آن‌که شرکت‌کنندگان این مطالعه افزودن مقدار زیادی میوه را به یک اسموتی توسط پژوهشگران مشاهده کردند، در مقایسه با افرادی که شاهد افزودن مقدار کم‌تری میوه به اسموتی بودند، مدت زمان بیش‌تری احساس سیری کردند – این در حالی بود که هر دو گروه از شرکت‌کنندگان در حقیقت به یک اندازه میوه در اسموتی میل کرده بودند. پژوهشگران در این مطالعه به این نتیجه رسیدند که احساس سیری یا احساس گرسنه ماندن ممکن است به درک کمیت غذای مصرفی و نه صرفا به میزان کالری مصرفی بستگی داشته باشد.
 

از این ترفند در خانه استفاده کنید و از این به بعد، غذاهای‌تان را در بشقاب‌ها و لیوان‌های کوچک‌تر نوش جان نمایید؛ این کار باعث می‌شود احساس کنید مقدار زیادی غذا در بشقاب‌تان ریخته‌اید. به این ترتیب مغزتان فکر می‌کند با این مقدار غذا می‌توانید سیر شوید، در حالی‌که عملا غذای کم‌تری خورده‌اید.
 

اگر به تازگی داروی جدیدی برای‌تان تجویز شده است و بعد از مصرف این دارو، متوجه شده‌اید میل شدیدی به غذا خوردن پیدا کرده‌اید، ممکن است مقصر افزایش اشتهای‌تان همین دارو باشد. طبق شواهد علمی، داروهای ضد افسردگی، استروئیدها، قرص‌های ضد بارداری، داروهای مسدودکننده گیرنده آدرنرژیک بتا، داروهای ضد تشنج و ضد میگرن، و هم‌چنین درمان‌های روماتیسم مفصلی ممکن است باعث افزایش اشتها شوند.
 

با این‌که توصیه نمی‌کنیم به این دلیل، از مصرف این داروها اجتناب کنید؛ ولی در این مورد با پزشک‌تان مشورت کنید و در مورد ارتباط میان افزایش اشتها و مصرف این داروها مطمئن شوید؛ آن‌گاه از وی بخواهید در صورت امکان داروهای دیگری برای‌تان تجویز کند. ممکن است پزشک‌تان بتواند داروی متفاوتی برای‌تان تجویز کند که چنین تاثیراتی به همراه نداشته باشد.
 

شاید با غذا خوردن در رستوران یا استفاده از تنقلات و غذاهای کنسروی بتوانید در وقت‌تان صرفه‌جویی کنید، ولی با این کار هیچ کمکی به محدود کردن اشتها و ولع‌تان به غذا خوردن نخواهید کرد. غذاهای رستوران – حتی دسرهای آن – معمولا مملو از نمک هستند؛ طبق یافته‌های پژوهشگران، نمک باعث ترشح هورمون شادی، دوپامین، می‌شود و همین عامل سبب می‌شود این ماده‌ی تشکیل شده از سدیم به شدت اعتیادآور باشد. (یعنی این‌که دائما هوس خوردن آن به سراغ‌تان می‌آید!) در مورد هله هوله‌های فرآوری شده چه‌طور؟ این خوراکی‌ها نیز غالبا مملو مونوسدیم گلوتامات، یک ماده‌ی افزودنی اشتهاآور دیگر، هستند که شما را به خوردن بیش از اندازه‌ی فست‌فودها ترغیب می‌کند.
 

سعی کنید بیش‌تر غذاها‌ و تنقلات‌تان را در خانه و با دست‌های خودتان درست کنید. به این ترتیب، بنا به یافته‌های پژوهشگران دانشگاه جان هاپکینز نه تنها قادر خواهید بود سطح سدیم اعتیادآور خون‌تان را کنترل کنید و از شر افزودنی‌های اشتهاآور موجود در فست‌فودها خلاص شوید – این کار کمک‌تان می‌کند اشتها و گرسنگی غیر قابل کنترل‌تان را محدود کنید – بلکه هم‌چنین نسبت به آن‌هایی که خودشان در خانه غذا درست نمی‌کنند، حدود ۲۰۰ کالری کم‌تر وارد بدن‌تان می‌کنید.
 

دلایل زیادی وجود دارد که باعث می‌شوند همیشه احساس گرسنگی کنید؛ ولی اگر هیچ یک از دلایلی که تاکنون در این مقاله ذکر کرده‌ایم در مورد شما صدق نمی‌کنند، احتمالا احساس دائمی گرسنگی‌تان دارای دلیلی است که از آن آگاه نیستید. شاید یکی از دلایل پزشکی زیر باعث بروز این مسئله باشد:
الف. زنانی که دچار سندرم پیش از قاعدگی هستند غالبا تمایل‌شان به خوردن غذا بیش‌تر می‌شود، درست مانند زنانی که مراحل اولیه‌ی بارداری‌شان را سپری می‌کنند.

ب. اگر احساس گرسنگی ناگهانی‌تان با تشنگی شدید و غیر قابل رفع همراه است، توصیه می‌شود برای انجام آزمایش دیابت به پزشک مراجعه کنید. آن‌چه در این حالت روی می‌دهد به این ترتیب است که بدن‌تان در حال مقاوم شدن به انسولین است؛ یعنی این‌که نمی‌تواند به طور موثر گلوکز موجود در غذاها را به انرژی تبدیل کند، و در عوض این گلوکز در جریان خون‌تان باقی می‌ماند. در نتیجه، دچار “‌گرسنگی ناشی از مقاومت به انسولین‌”‌ می‌شوید؛ در این حالت، شما واقعا از لحاظ فیزیکی گرسنه نیستید، بلکه فقط تمایل به مصرف قند یا نشاسته در شما افزایش می‌یابد.

پ. گاهی اوقات، گرسنگی شدید یکی از نشانه‌های عفونت انگلی در روده‌‌تان است که ممکن است در اثر مصرف گوشت خام یا نپخته‌ی حیوان آلوده به انگل ایجاد شود. برای نمونه، کرم‌های نواری به مصرف مواد مغذی ضروری بدن‌تان می‌پردازند. از آن‌جا که بدن‌تان دچار کمبود این مواد مغذی می‌شود، با ایجاد احساس گرسنگی سعی در جبران این کمبود می‌کند؛ از این رو، همیشه احساس گرسنگی می‌کنید.

ت. ممکن است دچار بیماری مزمن و خود ایمنی پرکاری تیروئید شده باشید – در این بیماری، غده‌ی تیروئید که مسئول اجرای متابولیسم (سوخت و ساز) بدن‌تان است، بیش از اندازه‌ی لازم کار می‌کند. وقتی متابولیسم بدن‌تان دائما تحریک شود، شما نیز دائما احساس گرسنگی خواهید کرد.
 

چنان‌چه به ابتلا به هر یک از موارد فوق مشکوک هستید، سریعا به پزشک مراجعه کنید تا بعد از انجام آزمایش‌های تشخیصی به انجام کارهای درمانی اقدام نماید.

منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیررضا مصطفایی